Viết Thương Mại - Con Đường Biến Ngòi Bút Thành Thu Nhập: 4 Insight Cho Người Mới Bắt Đầu
- Norah VO
- Jun 20
- 5 min read
Bạn có bao giờ thắc mắc tại sao có người viết lách mà vẫn kiếm được tiền "ngon lành" không? Câu trả lời nằm ở hai chữ: Viết Thương Mại. Hãy cùng khám phá thế giới copywriting đầy tiềm năng này nhé!
Viết Thương Mại Là Gì? Tại Sao Nó Lại "Hot" Đến Vậy?
Nói đơn giản, viết thương mại là viết cho các doanh nghiệp, còn có thể dùng từ khác phổ biến hơn là "copywriting". Một cây bút viết thương mại tự do có vai trò viết để giúp doanh nghiệp kết nối với khách hàng, đặc biệt là những khách hàng tiềm năng.
Mỗi một mẩu quảng cáo, brochure, catalogue, thư chào hàng, thư gọi vốn cho tới những quảng cáo trên đài phát thanh, TV bạn nghe thấy hàng ngày đều thuộc về viết thương mại.
Insight đầu tiên: Viết thương mại có mặt khắp nơi trong cuộc sống, từ chiếc poster trà sữa góc phố đến campaign triệu đô của các thương hiệu lớn.
Các Dạng Nội Dung Trong Viết Thương Mại - "Menu" Đa Dạng Cho Copywriter
Để bạn hiểu rõ hơn thì bên dưới mình liệt kê sơ sơ các dạng nội dung trong viết thương mại:
Nội Dung Hướng Ra Ngoài (External Content)
Thông cáo báo chí - Khi doanh nghiệp có tin gì "hot" muốn báo với thế giới
Nội dung chạy quảng cáo - Từ Facebook Ads đến Google Ads
Brochure/Catalogue - Một đóng gói bắt mắt gọn gàng cho sản phẩm dịch vụ
Thư bán hàng - Nghệ thuật thuyết phục qua từng dòng chữ
Nội dung website & landing page - Nơi "chốt đơn" chuyển đổi diễn ra, kết hợp giữa trải nghiệm đọc và sự thuyết phục mượt mà
Kịch bản phim quảng cáo - Từ TVC 30 giây đến video viral, óc sáng tạo twistplot là đây
Bài PR đăng trên tạp chí hay các ấn phẩm chuyên biệt
Sách trắng (White paper) - Nội dung chuyên sâu để xây dựng uy tín
Nội Dung Nội Bộ Doanh Nghiệp (Internal Content)
Ngoài ra thì người viết thương mại còn tham gia viết các nội dung liên quan tới nội bộ của doanh nghiệp như:
Bản tin nội bộ - Kết nối nhân viên với nhau
Tài liệu huấn luyện/quy trình công ty - "Sách giáo khoa" của doanh nghiệp
Báo cáo công ty - Biến số liệu khô khan thành câu chuyện hấp dẫn
Insight thứ hai: Copywriting không chỉ là viết quảng cáo. Nó bao gồm mọi loại nội dung giúp doanh nghiệp vận hành và phát triển.
Viết Sao Ra Tiền Là Viết Thương Mại Rồi?
Câu hỏi này nghe có vẻ "tiền bạc" nhưng thực ra rất thực tế đấy!
Viết thương mại là viết cho doanh nghiệp hoặc nói nôm na và ngắn gọn là viết sao cho có thể ra tiền liền.
Viết blog hay viết sách nếu chỉ để phục vụ mục đích tự thân của người viết như giải trí, tâm tình bản thân hay ghi chép lại những khoảnh khắc hàng ngày thì chưa phải là viết thương mại.
Ranh Giới Mờ Ảo Giữa "Viết Cho Vui" Và "Viết Cho Ăn"
Tuy nhiên, nếu bạn viết blog cho doanh nghiệp hoặc blog cá nhân với những nội dung phục vụ cho việc marketing và kiếm tiền, nội dung này giờ đây trở thành dạng content writing.
Tương tự như vậy, nếu các sách hay ebook bạn viết ra nhằm mục tiêu xây dựng hình ảnh thương hiệu cá nhân và doanh nghiệp, thì đây là một phân đoạn nhỏ trong phễu nội dung của viết thương mại. Lại là một dạng khác của content writing.
Ví dụ: thoạt đầu mình viết như một cách chia sẻ và đúc kết lại kiến thức về insight. Sau một thời gian, mình có đủ thông tin để đóng lại thành ebook cho những bạn nào quan tâm, từ Ebook 10+ cách tìm kiếm insight miễn phí, cho tới PLAYBOOK Tự tin thiết kế hành trình khách hàng.
Insight thứ ba: Ranh giới giữa "viết cho vui" và "viết thương mại" ngày càng mờ nhạt. Quan trọng là mục đích cuối cùng của bạn là gì.
Con Đường Mình Đến Với Viết Thương Mại - Từ "Tình Cờ" Đến "Nghiêm Túc"
Mình thực chất đã bắt đầu viết dạng nghiên cứu tổng hợp cho một tạp chí. Nếu nhìn trực tiếp, tất nhiên dạng nội dung này cung cấp thông tin chủ yếu cho một tệp độc giả nhất định.
Nhưng về lâu dài, khi gắn thêm các thương hiệu, địa danh cho mục đích quảng cáo; hình thức thương mại của nó đã rõ ràng hơn.
Từ Report Đến White Paper - Hành Trình "Vô Tình"
Tương tự như vậy với các loại báo cáo trong công ty hoặc những bài report whitepaper (sách trắng) có dùng biểu đồ để gửi đi cho tất thảy các doanh nghiệp. Đây cũng là một dạng kết hợp giữa phân tích và viết nội dung.
Nhìn qua, bạn sẽ thấy mình có xu hướng viết dạng nội dung "gián tiếp" thương mại hơn là những bài "chốt đơn" ầm ầm. Nhưng mình tin ngách nào cũng cần cả hai kiểu nội dung trực tiếp và gián tiếp. Câu hỏi là, chiến lược nội dung của tổ chức là gì mà thôi.
Insight thứ tư: Bạn không cần phải bắt đầu từ những campaign "bom tấn". Đôi khi con đường vào nghề copywriting bắt đầu từ những công việc tưởng chừng không liên quan.
Làm Thế Nào Để Bắt Đầu Với Viết Thương Mại?
Bước 1: Xác Định Thế Mạnh Của Bạn
Bạn viết hay phân tích số liệu?
Bạn giỏi kể chuyện hay thuyết phục?
Bạn hiểu rõ về ngành nào?
Bước 2: Lựa Chọn Niche (Ngách) Phù Hợp
Direct response copywriting: Viết để "chốt đơn" ngay lập tức
Content marketing: Viết để xây dựng thương hiệu dài hạn
Technical writing: Viết tài liệu kỹ thuật, hướng dẫn
Brand storytelling: Viết câu chuyện thương hiệu
Bước 3: Bắt Đầu Từ Những Dự Án Nhỏ
Đừng ngại làm những project "nhỏ nhỏ" để tích lũy kinh nghiệm và xây dựng portfolio.
Kết Luận: Viết Thương Mại
Trong thế giới ngày càng số hóa, khả năng viết nội dung chất lượng, có tác động thương mại trở thành kỹ năng không thể thiếu. Viết thương mại không chỉ giúp bạn kiếm sống mà còn rèn luyện tư duy logic, kỹ năng thuyết phục và hiểu biết về tâm lý khách hàng.
CÂU HỎI GỢI MỞ:
Còn bạn thì sao? Bạn đã kinh qua các kiểu viết thương mại nào rồi? Tới giờ phút này, bạn thấy mình hợp với kiểu nào nhất? Vì sao bạn nghĩ vậy?
Comments